สัมผัสกับวิถีชีวิตชาวไทพวนดั้งเดิมที่อนุรักษ์ไว้ให้คนรุ่นหลังได้เห็นและเรียนรู้ เช่น สารทพวน ประเพณีกำฟ้า รวมถึงด้านศิลปะการแสดง การฟ้อนไทพวน และ "ขนมคาบหมู" ขนมที่ไม่ที่ไหนเหมือน

ห้วยแกเศรษฐกิจพอเพียง เป็นเมืองน่าอยู่ มุ่งสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

การรวมกลุ่มของชาวบ้านจัดตั้งกลุ่มอาชีพส่งเสริมรายได้ในครัวเรือน เช่น กลุ่มฉิ้งฉ้างสามรส, กลุ่มทำขนมพื้นเมือง, กลุ่มทำเครื่องแกง

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ดั้งเดิมกับการโยกย้ายถิ่นฐานเข้ามาแทนที่กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ในพื้นที่ที่มีทรัพยากรอุดมสมบูรณ์ และภูมิปัญญาท้องถิ่นกับวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์

“เมืองขนมจีน ถิ่นมะขามหวาน เทศกาลแข่งเรือยาว ชมหมอกหนาวภูทับเบิก จิตรกรรมล้ำเลิศวัดนาทราย”

บ้านท่าตาฝั่ง ชุมชนชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ชาติพันธุ์กะเหรี่ยงปกาเกอะญอ (สะกอ) บนพื้นที่บริเวณแนวเขตชายแดนที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์

วัดปิยาราม สร้างโดยเจ้าเมืองเชียงใหม่เป็นเพื่ออุทิศให้โอรส มีพระพุทธรูปในโพรงของต้นไม้ใหญ่ ชาวบ้านเรียกว่า วัดพระเจ้านั่งโกร๋น (นั่งโพรงไม้) ต่อมาทางราชการเวนคืนที่ชาวบ้าน ย้ายชาวบ้านมาอยู่ทางหน้าวัดและเรียกวัดใหม่ว่า วัดป่าแงะ

ชุมชนของคนไทยในภาคอีสานที่มีคนญวนอพยพมาจากลาวในช่วงสงครามอินโดจีน มีแบบแผนวัฒนธรรมที่แตกต่างแต่ยังสามารถดำรงชีวิตอยู่ภายใต้สังคมพื้นที่เดียวกัน 

พระพุทธรูปโบราณประจำชุมชนบ้านลาด

ชุมชนชาวญ้อที่อพยพจากประเทศลาวและตั้งถิ่นฐานในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม

บ้านตีทอง ข้างวัดสุทัศนเทพวราราม เป็นชุมชนลาวจากเวียงจันทน์และหลวงพระบาง อพยพมาแต่ครั้งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นช่างตีทองคำเปลวสำหรับปิดพระพุทธรูป รวมทั้งใช้ในการตกแต่งงานศิลปกรรมต่าง ๆ  

ชุมชนเกษตรกรรม ชุมชนสืบสานวัฒนธรรม