ชุมชนชาวไทยรามัญที่สามารถรักษาอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ได้อย่างเข้มข้นในด้านภาษา ศาสนา ความเชื่อ ประเพณี และเทศกาล จนปรากฏเห็นอย่างเด่นชัด เป็นที่รู้จักและจดจำได้ในวงกว้าง

เป็นชุมชนที่ตั้งอยู่บริเวณโดยรอบสถานีรถไฟปากท่อ มีวัดปากท่อ เป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน ภายในชุมชนปรากฏสถาปัตยกรรมประเภทเรือนไม้ ลักษณะเป็นห้องแถวไม้ 2 ชั้น ของชาวไทยเชื้อสายจีน

เป็นชุมชนชาวไทยและกะเหรี่ยง ซึ่งอพยพจากริมแม่น้ำแควใหญ่เข้ามาอยู่ในพื้นที่บ้านปากนาสวน โดยภายในบริเวณวัดศรีเกษตรารามมีอุโบสถไม้เก่าแก่ที่สร้างด้วยไม้ประดู้ทั้งหลัง

ชุมชนเก่าแก่ที่มีการตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณโดยรอบสถานีรถไฟบ้านกรูด ปรากฏสถาปัตยกรรมประเภทเรือนไม้ 2 ชั้น หลังคามุงด้วยกระเบื้องว่าว กระจายตัวอยู่ทางฝั่งตะวันออกของสถานีรถไฟ มีวัดดอนยางเป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน และมีหาดบ้านกรูดเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงาม และเป็นที่นิยมของทักท่องเที่ยว

ชุมชนมอญโบราณกับภูมิปัญญาท้องถิ่น การทำสไบมอญที่มีความเป็นเอกลักษณ์ เพื่อการรักษามรดกอันล้ำค่าของกลุ่มชาติพันธุ์ สู่การสร้างสรรค์ลวดลายบนผืนผ้า

ชุมชนย่านตลาดการค้าบริเวณถนนเขางูในเขตอำเภอเมืองราชบุรี ตั้งแต่แยกบริเวณทิศเหนือลงมาถึงสามแยกทางทิศใต้ที่ตัดกับถนนเจดีย์หัก พบอาคารพาณิชย์ในลักษณะห้องแถวไม้ 2 ชั้น อยู่บริเวณสองฝั่งของถนน ซึ่งถนนเขางูนี้เป็นบริเวณแหล่งผลิตและจำหน่ายโอ่งมังกรหรือโอ่งราชบุรีที่ขึ้นชื่อ

เป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ริมห้วยแม่เหว่ย และมีประเพณีสำคัญ อาทิเช่น ประเพณีมัดมือลาขุ ประเพณีสงเคราะห์บ้าน ประเพณีขึ้นเจดีย์ประเพณีลอยกระทง ที่มีการปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาตั้งแต่ในอดีต 

เป็นชุมชนริมห้วยแม่จวาง มีน้ำตก และดอยทูเล เป็นแหล่งท่องเที่ยว มีความอุดมสมบูรณ์ทางด้านทรัพยากรป่าไม้

ชุมชนมีห้วยน้ำโรคี่ไหลผ่าน มีภูเขาล้อมรอบ เต็มไปด้วยป่าไม้นานาพันธุ์ ในหมู่บ้านมีทรัพยากรธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การปลูกพืชผักทุกชนิด และมีแหล่งน้ำสะอาดใช้อุปโภคบริโภค และเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงปลาได้หลากหลายชนิด

ชุมชนห้วยสะพานสามัคคี พื้นที่ที่อุดมไปด้วยทรัพยากรทางธรรมชาติ ป่าชุมชน แหล่งภูมิปัญญา มรดกทางวัฒนธรรม และการจัดการท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างศักยภาพชุมชน

ชุมชนกะเหรี่ยงที่ยังคงสืบทอดประเพณีและวิถีชีวิตดั้งเดิมไว้อย่างเคร่งครัด สืบทอดภูมิปัญญาดังเดิม คือ ผ้าทอกระเหรี่ยง เช่น การทอผ้าด้วยกี่เอว  งานจักสาน เช่น ซอชิหรือกรงขังไก่ ไหน่หรือตระกร้าใส่ของ

ชุมชนตลาดเก่า มีวัดตรีสตกูฏ เป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน ภายในวัดมีพิพิธภัณฑ์เล่าขานตำนานสามร้อยยอด เป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น และมีศาลพ่อปู่สามร้อยยอด ซึ่งสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้คนทั้งในและนอกชุมชนให้ความเคารพนับถือ นอกจากนี้ผู้คนในชุมชนยังมีการสืบทอดประเพณีตักบาตรดาวดึงส์ที่จัดขึ้นในช่วงเทศกาลออกพรรษา