ชุมชนเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานของผู้คนมาอย่างยาวนานบนพื้นที่ริมฝั่งแม่น้ำน่าน พื้นที่การค้าสำคัญของเมืองพิจิตรสู่การขยายตัวของชุมชนและพัฒนาการทางสังคมในท้องถิ่น

ชาวบ้านดอนทรายได้มีความพยายามที่จะพัฒนาฟื้นฟูเศรษฐกิจชุมชนที่หยุดชะงักเพราะความล้มเหลวจากการเลี้ยงกบ สู่การพลิกวิกฤตเป็นโอกาส คืนชีวีบ่อเลี้ยงกบเป็นบ่อเลี้ยงปลาสวยงามจนประสบความสำเร็จเป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ประจำตำบลดอนทราย นอกจากนี้บ้านดอนทรายยังเป็นหนึ่งในแหล่งน้ำนมดิบส่งขายแก่สหกรณ์โคนมหนองโพราชบุรี ที่มีการแปรรูปน้ำนมดิบเป็นสินค้าเลื่องชื่อภายใต้ชื่อผลิตภัณฑ์ “หนองโพ”

หมู่บ้านชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะบนภูเขาสูงในเขตอุทยานแห่งชาติขุนน่าน หมู่บ้านที่คงด้วยทรัพยากรและทัศนียภาพที่งดงามของภูเขาน้อยใหญ่ อีกทั้งยังมีลานกางเต็นท์ซึ่งเป็นจุดหมายปลายทางของเหล่านักเดินทางผู้ชมชอบความสงบงามท่ามกลางธรรมชาติ  

เมืองโบราณกุยบุรี หัวเมืองสำคัญในการควบคุมการติดต่อระหว่างหัวเมืองฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้ โดยมีประเพณีแห่เครื่องสักการะหลวงพ่อในกุฏิเป็นสำคัญของชุมชน

ชุมชนบ้านหนองลังกาเป็นชุมชนกึ่งชนบทกึ่งเมือง ที่สมาชิกในชุมชนสามารถปรับตัวและต่อรองกับความเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายในและภายนอกชุมชนในการดำรงชีวิตประจำวัน 

โบราณสถานที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ของชุมชน คือ วัดช้างค้ำ หรือที่เรียกกันว่า วัดกานโถมกุมกามภิรมณ์ แหล่งกำเหนิดการค้นพบเมืองโบราณเวียงกุมกาม 

หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง

ชุมชนชาติพันธุ์มอแกน ดำรงวิถีชีวิต การประกอบอาชีพการประมง

เป็นหนึ่งในชุมชนที่เด่นในด้านหัตถกรรม ตั้งแต่การแต่งกาย เครื่องนุ่งห่ม ไปจนถึงเครื่องมือเครื่องใช้ ประกอบกับการทำเกษตรที่มีวิถีและความสัมพันธ์ทางสังคมที่ไม่เหมือนใคร 

ชุมชนชาวมุสลิมที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานอย่างยาวนานตั้งแต่ในสมัยอยุธยาจนถึงในปัจจุบัน และยังคงสืบทอดความเชื่อทางศาสนามาอย่างต่อเนื่อง

หมู่บ้านดวงดีประกอบด้วยโครงสร้างความสัมพันธ์ ด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองโดยบริบทของชุมชนเป็นชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบทมีนายเทียน ภูสด เป็นผู้ใหญ่บ้านและผู้นำชุมชน ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับราชการและค้าขายออกไปทำงานนอกบ้าน มีความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนในชุมชนอย่างดี คนในชุมชนส่วนใหญ่รู้จักมักคุ้น บ้างเป็นเครือญาติ มีการช่วยเหลือกัน 

หมู่บ้านได้รับคัดเลือกและได้รับงบประมาณจากกรมการพัฒนาชุมชนให้เป็นหมู่บ้าน OTOP เพื่อการท่องเที่ยว พ.ศ. 2560 อีกทั้งบ้านยายดายังเป็นแหล่งท่องเที่ยวด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่มีสวนผลไม้นับหลายสิบสวน โดยในหนึ่งปีจะมีนักท่องเที่ยวมาเที่ยวชมสวนผลไม้จำนวนมาก ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่ได้รับน่าสนใจ