ชุมชนเก่าแก่ ลานพรุขนาดใหญ่

ชุมชนท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ในพื้นที่ธรรมชาติ ที่สันโดษไม่ใช้ยานยนต์ 

บ้านดอนรวบ ได้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ไทดำจำลองนำเสนอเรื่องราวบรรพบุรุษ สภาพความเป็นอยู่ ลักษณะที่อยู่อาศัย เครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เครื่องแต่งกาย ขนบธรรมเนียมประเพณี ตลอดจนพิธีกรรมและความเชื่อของชาวไทดำ

หมู่บ้านแพมบกอยู่ไม่ไกลจากสะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย มีการรวมกลุ่มของชุมชนเพื่อพัฒนาหมู่บ้านให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจภายในชุมชน แต่ยังคงไว้ซึ่งวิถีชีวิตเรียบง่ายและพอเพียง ที่นี่มี "โขกู้โส่" สะพานบุญที่เกิดจากการร่วมแรงร่วมใจระหว่างชาวบ้านและพระภิกษุสามเณรของชุมชน นับเป็นสะพานไม้ไผ่ที่มีความสวยงามและยาวมากอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดแม่ฮ่องสอน

ถนนสายเล็กที่มุ่งหน้าสู่หมู่บ้านเมืองลวง อบอวลด้วยวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อที่ได้เริ่มฟื้นฟูและอนุรักษ์วัฒนธรรม สร้างความภาคภูมิใจและรายได้สู่ชุมชน

ชุมชนชาวจีนที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในอดีตกับพัฒนาการชุมชนสู่สังคมเมืองและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เข้ากับบริบท ทั้งสภาพสังคม และเศรษฐกิจ

โบราณสถานที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ของชุมชน คือ วัดช้างค้ำ หรือที่เรียกกันว่า วัดกานโถมกุมกามภิรมณ์ แหล่งกำเหนิดการค้นพบเมืองโบราณเวียงกุมกาม 

ชุมชนพหุวัฒนธรรมที่มีกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีความหลากหลายอาศัยอยู่ร่วมกันบอนดอยสูง และพื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงดอยสะโงะ

ชุมชนไทยเบิ้งบ้านโคกสระน้อย เป็นชุมชนพหุวัฒนธรรมที่มีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรม และอัตลักษณ์พื้นถิ่นของชาวลาวเดิมเข้ากับชาวไทยอีสาน และชาวไทยภาคกลาง 

เป็นหนึ่งในชุมชนที่เด่นในด้านหัตถกรรม ตั้งแต่การแต่งกาย เครื่องนุ่งห่ม ไปจนถึงเครื่องมือเครื่องใช้ ประกอบกับการทำเกษตรที่มีวิถีและความสัมพันธ์ทางสังคมที่ไม่เหมือนใคร 

ศูนย์เรียนรู้ผ้าทอที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มีการทอผ้าไทดำ กลุ่มผ้าฝ้ายพื้นเมืองบ้านนาป่าหนาด

ภายในวัดหอคำ บ้านคำกั้ง มีธรรมาสน์เสาเดียว ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ที่พบได้เฉพาะธรรมาสน์ของชาวผู้ไทเท่านั้น