ชุมชนบ้านคลองมะขามเป็นชุมชนของคนไทยพลัดถิ่น และเป็นชุมชนประมงเชิงอนุรักษ์

ชุมชนบ้านน้ำฮูเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์เมืองปาย เป็นชุมชนของชาวไทใหญ่และชาวจีนฮ่อ มีวัดน้ำฮู วัดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของอำเภอปายและอยู่คู่เมืองปายมายาวนาน โดยมีพระอุ่นเมือง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเมืองปายและนักท่องเที่ยวหลายคนต้องแวะเข้ามากราบสักการะ

บ้านมูเซอหลังเมือง อยู่คู่ชุมชนโบราณเมืองนันทบุรี

บ้านบางสีกิ้ม ขึ้นชื่อว่าเป็นพื้นที่ที่เหมาะสมและดินมีความอุดมสมบูรณ์ด้วยธาตุอาหาร จึงทำให้ผักเหลียงที่ปลูกที่นี่อร่อยที่สุด รสชาติหวานมันไม่ขม

ชุมชนเป็นราษฎรอาสา (ร.อ.ส.) จำนวน 50 คน เข้ามาอาศัยในหมู่บ้าน มึการทำเกษตรกรรม ปัจจุบันมีประชากรชาติพันธุ์ลีซูอาศัยอยู่ด้วย

หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง

ชุมชนป่าเสร้าหลวงเป็นที่ตั้งของศาสนสถานที่สำคัญ คือ วัดชัยสถาน (ป่าเสร้าน้อย) นอกจากนี้ ยังเป็นชุมชนที่มีความโดดเด่นด้านการสืบสานภูมิปัญญาหมอเมืองและการแสดงศิลปะและวัฒนธรรมล้านนา คือ กลองสะบัดชัยของกลุ่มเยาวชนศิษย์วัดชัยสถาน (ป่าเสร้าน้อย)

วัฒนธรรมลาวครั่ง การปลูกหม่อน-เลี้ยงไหม เพื่อนำมาทอผ้าไหม มีพิพิธภัณฑ์ลาวครั่งที่จัดแสดงโบราณวัตถุ

ชุมชนเกษตรกรรม และชุมชนที่มีช่างฝีมือทำกลองยาว

ภูมิทัศน์น่าอยู่ เกษตรกรรมรุ่งเรือง ชุมชนสามัคคี

ชุมชนเล็ก ๆ บนดอยสกาด หนึ่งในจุดหมายปลายทางของเหล่านักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเยือนอำเภอปัว พักผ่อนนอนโฮมสเตย์บรรยากาศอบอุ่นเรียบง่ายตามวิถีชุมชน

ชุมชนขาติพันธุ์ม้ง มีทิวทัศน์โดยรอบหมู่บ้านที่สวยงาม