บ้านท่ามะขาม ชุมชนชาวไทยเชื้อสายชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่มีอัตลักษณ์วิถีชาติพันธุ์มาอย่างยาวนาน พื้นที่บริเวณหมู่บ้านมีลำภาชีไหลผ่าน มีภูเขา ป่าชุมชนและทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์ เป็นพื้นที่มีศักยภาพด้านการท่องเที่ยววิถีวัฒนธรรม วิถีธรรมชาติ และชุมชนได้พัฒนาตนเองให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของอำเภอสวนผึ้ง เกิดเป็นตลาดริมธารยามเช้าทุกวันเสาร์-อาทิตย์ ชื่อว่า "ตลาดโอ๊ะป่อย" สร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน ทำให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี 

หมู่บ้านเทอดไทยเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจและเป็นชุมชนพหุวัฒนธรรม มีคนหลายกลุ่มอาศัยอยู่ร่วมกัน อีกทั้งยังเป็นสถานที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของจังหวัดเชียงราย

พื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ มีทั้งที่ราบเชิงเขาและแม่น้ำ ชาวบ้านปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม จึงได้มีการทำอาชีพเกษตรกรรม ทำนาเป็นหลัก สร้างรายได้แก่คนในชุมชน มีประเพณีข้าวยาคู หรือข้าวมธุปายาส

ชุมชนบ้านน้ำลี ชุมชนที่ยังคงความเชื่อในเรื่องสิ่งเหนือธรรมชาติ มีการประกอบพิธีกรรมการเลี้ยงผี เพราะเชื่อว่าคอยปกป้องดูแลคนในหมู่บ้านให้มีความสงบสุข ประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ที่บ้านน้ำลีที่ยังรักษาไว้ได้แก่ ประเพณีแห่กัณฑ์เทศน์ เทศน์มหาชาติ

ชุมชนท้องถิ่นที่คนในชุมชนมีความขยันในการดำรงชีพโดยอาศัยภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเอง 

ชาวผู้ไทบ้านน้อมเกล้ามีพิธีกรรมการรักษาโรคประจำกลุ่มชาติพันธุ์ คือ “พิธีกรรมเหยา” ซึ่งถือเป็นสัญญะทางมโนทัศน์ที่สืบเนื่องมาจากความเชื่อดั้งเดิมของชาวผู้ไท

ชุมทางย่านการค้าสำคัญอยู่คู่กับประวัติศาสตร์เมืองสงขลามาตั้งแต่อดีต กับการเปลี่ยนแปลงด้านการคมนาคมสู่การปรับตัวของชุมชนและการค้าขายในปัจจุบัน

ชุมชนสวนดอกเป็นชุมชนที่มีสถานที่สำคัญทางศาสนา เช่น เจดีย์วัดสวนดอกที่มีความโดดเด่นสวยงาม สร้างในปี พ.ศ. 1916 ศิลปะแบบลังกา สุโขทัย มีประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกับเวียงโบราณสวนดอก นอกจากนี้ ยังมีสถาปัตยกรรมสำคัญ เช่น หมู่โกฏิเก็บอัฐิของเจ้านายฝ่ายเหนือ วิหาร และประติมากรรมพระประธานขนาดใหญ่พระเจ้าเก้าตื้อภายในวัดสวนดอก

บ้านท่ามะขาม ชุมชนชาวไทยเชื้อสายชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่มีอัตลักษณ์วิถีชาติพันธุ์มาอย่างยาวนาน พื้นที่บริเวณหมู่บ้านมีลำภาชีไหลผ่าน มีภูเขา ป่าชุมชนและทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์ เป็นพื้นที่มีศักยภาพด้านการท่องเที่ยววิถีวัฒนธรรม วิถีธรรมชาติ และชุมชนได้พัฒนาตนเองให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของอำเภอสวนผึ้ง เกิดเป็นตลาดริมธารยามเช้าทุกวันเสาร์-อาทิตย์ ชื่อว่า "ตลาดโอ๊ะป่อย" สร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน ทำให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี 

หมู่บ้านเทอดไทยเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจและเป็นชุมชนพหุวัฒนธรรม มีคนหลายกลุ่มอาศัยอยู่ร่วมกัน อีกทั้งยังเป็นสถานที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของจังหวัดเชียงราย

พื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ มีทั้งที่ราบเชิงเขาและแม่น้ำ ชาวบ้านปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม จึงได้มีการทำอาชีพเกษตรกรรม ทำนาเป็นหลัก สร้างรายได้แก่คนในชุมชน มีประเพณีข้าวยาคู หรือข้าวมธุปายาส

ชุมชนบ้านน้ำลี ชุมชนที่ยังคงความเชื่อในเรื่องสิ่งเหนือธรรมชาติ มีการประกอบพิธีกรรมการเลี้ยงผี เพราะเชื่อว่าคอยปกป้องดูแลคนในหมู่บ้านให้มีความสงบสุข ประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ที่บ้านน้ำลีที่ยังรักษาไว้ได้แก่ ประเพณีแห่กัณฑ์เทศน์ เทศน์มหาชาติ

ชุมชนท้องถิ่นที่คนในชุมชนมีความขยันในการดำรงชีพโดยอาศัยภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเอง 

ชาวผู้ไทบ้านน้อมเกล้ามีพิธีกรรมการรักษาโรคประจำกลุ่มชาติพันธุ์ คือ “พิธีกรรมเหยา” ซึ่งถือเป็นสัญญะทางมโนทัศน์ที่สืบเนื่องมาจากความเชื่อดั้งเดิมของชาวผู้ไท

ชุมทางย่านการค้าสำคัญอยู่คู่กับประวัติศาสตร์เมืองสงขลามาตั้งแต่อดีต กับการเปลี่ยนแปลงด้านการคมนาคมสู่การปรับตัวของชุมชนและการค้าขายในปัจจุบัน

ชุมชนสวนดอกเป็นชุมชนที่มีสถานที่สำคัญทางศาสนา เช่น เจดีย์วัดสวนดอกที่มีความโดดเด่นสวยงาม สร้างในปี พ.ศ. 1916 ศิลปะแบบลังกา สุโขทัย มีประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกับเวียงโบราณสวนดอก นอกจากนี้ ยังมีสถาปัตยกรรมสำคัญ เช่น หมู่โกฏิเก็บอัฐิของเจ้านายฝ่ายเหนือ วิหาร และประติมากรรมพระประธานขนาดใหญ่พระเจ้าเก้าตื้อภายในวัดสวนดอก